دی 1387 - دنیای اطلاعات علمی

دنیای اطلاعات علمی

و از او پرسیدند امیر مؤمنان خود را چگونه مى‏بینى ؟ فرمود : ] چگونه بود آن که در بقایش ناپایدار است و در تندرستى‏اش بیمار ، و از آنجا که در امان است مرگ به سوى وى روان است . [نهج البلاغه]

نوشته شده توسط: میلاد محمود آروین رضائ الان اختر

دکتر حسابی

یکشنبه 87 دی 15 9:8 عصر

محمود چهار ساله بود و محمد برادرش پنج ساله که پدربزرگ شان آقای علی حسابی ملقب به حاج یمین الملک یا معزالسلطان که مدتی کنسول ایران در روسیه و بعد در بغداد بود ماموریت جدید خود یعنی سرکنسولی ایران در شامات (سوریه ،لبنان و اردن ) را به پسرش معزالسلطنه سپرد بدین ترتیب معزالسلطنه سفیر کبیر ایران در دولت عثمانی شد و موظف شد به سرعت خودش را به بغداد برساند. سفر ناگهانی خانواده به بغداد ،همه برنامه های زندگیشان را تغییر داد.باید با اسب و قاطر و گاری سفر می کردند و به سختی خودشان را به پایتخت عثمانی می رساندند و چون هر روزه ده یازده کیلومتر بیش تر پیش نمی رفتند،سفر خسته کننده شان حدود یک سال طول کشید.خانواده حسابی یک سال هم در بغداد ماندند و بعد عازم شامات،محل اصلی ماموریت پدر محمود شدند و در بیروت سکونت گزیدند.سال اول ،سال خوبی بود و بچه ها در کنار پدر و مادر زندگی آرام و راحتی داشتند.اما به زودی پدر شروع به نامه نگاری کرد تا راهی پیدا کنند و به ایران بازگردد و پست و مقام مهم تری بگیرد.این تلاش ها به زودی نتیجه داد و معزالسلطنه به گوهر شاد خانم گفت :کارمان درست شد.باید برگردیم،ولی بهتر است بچه ها را همین جا به دایه بسپاریم.این جا ماندن برایشان بهتر است.
-چرا؟
- این جا به اروپا نزدیک تر است و امکانات تحصیلی خوبی هم دارد.می خواهم بچه ها با علوم روز آشنا شوند.
اما مادر قانع نمی شد .نمی توانست بچه هایش را به امید یکی دو دایه رها کند و خودش برای زندگی بهتر به ایران بازگردد.پس پدر به تنهایی به ایران بازگشت و برای اینکه راه پیشرفت و ترقی و کسب مقامات بالاتر را هموار کند تصمیم به ازدواج مجدد گرفت . این وصلت او را به دربار قاجار نزدیک تر می کرد.البته همسر جدید برای فراهم کردن زمینه ی این نزدیکی ،شرطی هم گذاشته بود،شرط او این بود که پدر محمود خرجی خانواده اش را قطع و آن ها را از منزل سفارتی بیرون کند.معزالسلطنه، سرانجام به این پیشنهاد تن داد و با این تصمیم وحشت ناک او محمود و برادر و مادرش در فقر و تنگدستی فرو رفتند، اما گوهرشاد، که مادری فداکار و متدین و با همت بود،تصمیم گرفت،به رغم همه سختی ها،به هر ترتیبی که شده ،بچه هایش را بزرگ و به بهترین شکلی تربیت کندو چنین بود که محمود در دامان این مادر فاضله،قرآن کریم و دیوان حافظ را خواند و از بر کرد.بعد بخشی از گلستان و بوستان سعدی را حفظ کرد و سپس منشات قائم مقام و مثنوی مولانا و شاهنامه فردوسی را آموخت،به گونه ای که قبل از ورود به مدرسه،بسیاری از درس هایی را که باید در مدرسه می آموخت،از مادر خود آموخته بود.در این بین ،تنها کسی که به این خانواده ی مظلوم و درمانده کمک می کرد و همچون فرستاده ای از سوی خداوند به داد آن ها می رسید.حاج علی ،مستخدم سفارت بود. مادر محمود توانست با کمک او دو فرزندش را در مدرسه فرانسوی بیروت نام نویسی کند.این مدرسه را کشیش های فرانسوی اداره می کردند و تنها مدرسه ای بود که در آن از دانش آموزان شهریه نمی گرفتند.

نظرات شما ()

نوشته شده توسط: میلاد محمود آروین رضائ الان اختر

زکریای رازی

چهارشنبه 87 دی 11 4:2 عصر

رازی یکی از دانشمندان بزرگ ایرانی سده سوم هجری است.

نیمه دوم سده سوم (ه- ق) را جورج سارتون در تاریخ علم ، هم بدین عنوان "عصر" محمدبن زکریای رازی (251- 313 ه ق) نامیده است. عصر رازی دوره اولین جنبش نوزایی فرهنگی اسلامی به شمار می‌رود که در وسیع‌ترین محدوده زمانی خود فاصله میان سده‌های سوم و چهارم را در بر می‌گیرد. این دوره را که اوج "تمدن اسلام" دانسته‌اند، شاهد ظهور یک طبقه متوسط دولت مند و متنفذی بود که با برخورداری از اشتیاق و امکانات کسب دانش و موقع اجتماعی به پرورش و پراکنش فرهنگ کهن مدد رساند.

نام و نشان رازی

رازی پزشک کیمیایی و فیلسوف نامدار که چیز زیادی از زندگانی او دانسته نیست. طبق قول ابوریحان بیرونی در ماه شعبان سال 251ق _ 865م در ری زاده شد. نام نیای رازی یحیی بوده است و بدین نام و نسب "ابوبکرمحمدبن زکریا بن یحیی الرازی" یاد کرده است. در بعضی از منابع ، پیشه زرگری اولین کار رازی شمرده شده است. گفته می‌شود که وی در روم شوشه‌های طلا معامله می‌کرد و شناخت کیمیا در نزد وی از همین داستان نتیجه گرفته شده است و بعدها رازی به طب پرداخته است.

استادان زکریای رازی

مورخان طب و فلسفه در قدیم به تفاریق استادان رازی را سه تن یاد کرده‌اند:

ابن ربن طبری: زکریا در طب شاگرد وی بوده است. ابوزیذ بلخی: حکیم زکریای رازی در فلسفه شاگرد وی بوده است. ابوالعباس محمد بن نیشابوری: استاد محمد بن زکریا رازی در حکمت مادی (ماترلیسیم) یا گیتی شناسی بوده است. دانش شیمی و رازی رازی ، پزشک و طبیعت شناس بزرگ ایرانی را پدر شیمی یاد کرده‌اند، از آن رو که دانش کیمیایی کهن را به علم شیمی نوین دگرگون ساخت. ابن ندیم از قول رازی گفته است: "روا نباشد که دانش فلسفه را درست دانست و مرد دانشمند را فیلسوف شمرد، اگر دانش کیمیا در وی درست نباشد و آن را نداند."

مکتب کیمیا

رازی مکتب جدیدی در علم کیمیا تاسیس کرده که آن را می‌توان مکتب کیمیای تجربی و علمی نامید. ژولیوس روسکا دانشمند برجسته‌ای که در شناسایی کیمیا (شیمی) رازی به دنیای علم بیشتر سهم و جهد مبذول داشته ، رازی را پدر شیمی علمی و بانی مکتب جدیدی در علم دانسته ، شایان توجه و اهمیت است که قبلا این لقب را به دانشمند بلند پایه فرانسوی لاوازیه داده بودند. به هر حال آنچه مسلم است تاثیر فرهنگ ایرانی دوران ساسانی در پیشرفت علوم دوران اسلامی و از جمله کیمیاست که در نتیجه موجب پیشرفت علم شیمی امروزه شده است.

نظریه اتمی و رازی

در فرآیند دانش کیمیا به علم شیمی توسط رازی ، نکته‌ای که از نظر محققان و مورخان علم ، ثابت گشته ، نگرش "ذره یابی" یا اتمسیتی رازی است. کیمیاگران ، قائل به تبدیل عناصر به یکدیگر بوده‌اند و این نگرش موافق با نظریه ارسطویی است که عناصر را تغییر پذیر یعنی قابل تبدیل به یکدیگر می‌داند. لیکن از نظر ذره گرایان عناصر غیر قابل تبدیل به یکدیگرند و نظر رازی هم مبتنی بر تبدیل ناپذیری آنهاست و همین علت کلی در روند تحول کیمیایی کهن به شیمی نوین بوده است. به تعبیر تاریخی زکریا ، "کیمیا" ارسطویی بوده است و "شیمی" دموکریتی است. به عبارت دیگر ، شیمی علمی رازی ، مرهون نگرش ذره‌گرایی است، چنانچه همین نظریه را بیرونی در علم "فیزیک" کار است و بسط داد.

در اروپا فرضیه اتمی را "دانیل سرت" Daniel Seer در سال 1619 از فلاسفه یونانی گرفت که بعدها "روبرت بویل" آن را در نظریه خود راجع به عنصرها گنجاند. با آنکه نظریه بویل با دیدگاه‌های کیمیاگران قدیم تفاوت آشکار دارد نباید گذشت که از زمان فیلسوفان کهن تا زمان او ، تنها رازی قائل به اتمی بودن ماده و بقاء و قدمت آن بوده است و با ان که نظریه رازی با مال بویل و یا نگرش نوین تفاوت دارد، لیکن به نظریات دانشمندان شیمی و فیزیک امروزی نزدیک است.

اکتشافات رازی در شیمی

رازی توانست مواد شیمیایی چندی از جمله الکل و اسید سولفوریک (زیت الزاج) و جز اینها را کشف کرد.

ارتباط رازی با دیگر دانش‌ها

رازی در علوم طبیعی و از جمله فیزیک تبحر داشته است. ابوریحان بیرونی و عمر خیام نیشابوری ، بررسی‌ها و پژوهش‌های خود را از جمله در چگال‌سنجی زر و سیم مرهون دانش "رازی" هستند. رازی در علوم فیزیولوژی و کالبدشکافی ، جانورشناسی ، گیاه شناسی ، کانی‌شناسی ، زمین شناسی ، هواشناسی و نورشناسی دست داشته است.

نظرات شما ()

نوشته شده توسط: میلاد محمود آروین رضائ الان اختر

گالیله

چهارشنبه 87 دی 11 3:50 عصر

گالیلئو گالیلئی معروف به گالیله

تولد : 1564 فلورانس ایتالیا

فوت 8 ژانویه 1642 فلورانس

گالیله فیزیکدان و منجم بزرگ را پدر علوم تجربی می نامند. او با استفاده از ابزار کار و نیز روش مناسب توانست بعضی از قانون های طبیعت را با استفاده از آزمایش به دست آورد و باطل بودن نظریات ارسطو را در مورد سقوط اجسام به کمک آزمایش مشخص کند.

گالیله در 19 سالگی به دانشگاه (( پیز)) راه یافت و علوم پزشکی را تحصیل کرد اما پس از مدتی به ریاضیات و فیزیک روی آورد. توجه به پدیده های طبیعت و یافتن ارتباطی میان پدیده ها از مشخصات ذهنی او بود. گفته می شود روزی که به کلیسا رفته بود متوجه نوسانات منظم چراغهای کلیسا شد. از این مشاهده اتفاقی به سوی آزمایش علمی درباره آونگ کشانده شد و قانون همزمانی نوسانات کم دامنه آونگ را به دست آورد.

گالیله در زمان استادی دانشگاه پیز ( 1592-1589) درباره سقوط اجسام مطالعه کرد و با آزمایش بر سطح شیبدار که خود مبتکر آن بود نتیجه گرفت که اگر فقط نیروی وزن بر اجسام مختلف اثر کند شتاب سقوط برای همه آنها یکسان است و به عبارت دیگر :

در جایی که هوا نیست همه اجسام با شتاب یکسان سقوط می کنند

او علاوه بر سقوط آزاد حرکت پرتابه ها را نیز مورد بررسی قرار داد و نتیجه گرفت که مسیر پرتابه ها سهمی است. در سال 1592 به تدریس در دانشگاه پادوا پرداخت و مدت 18 سال در این سمت ماند. در 1609 یک دوربین نجومی ساخت ( دوربین گالیله از یک عدسی محدب شیئی و یک عدسی مقعر چشمی تشکیل شده است) و با آن در هفتم ژانویه 1610 قمرهای سیاره مشتری را کشف کرد. کشف قمرهای مشتری و مشاهده حرکت آنها و اظها ر نظر درباره درستی نظر کپرنیک مربوط به حرکت زمین و سیارات به دور خورشید دشمنی کلیسا را به دنیال داشت.

گالیله برای اثبات درستی نظریات و مشاهدات خود به سال 1611 به رم رفت تا اعضای کلیسا با حرکت سیارات از داخل دوربین دست از دشمنی بردارند اما این عاشقان افکار خویش خود را مجاز به مشاهده آسمان با دوربین ندانستند و سرانجام به سال 1633 گالیله را به پای میز محاکمه کشاندند.

آخرین فعالیت علمی گالیله تالیف کتابی به نام گفتگو درباره دو علم جدید بود که فعالیتهای علمی خود را در رشاه فیزیک در آن نوشته است .

نظرات شما ()

لیست کل یادداشت های این وبلاگ

بازیافت
تصاویر جومونگ
درویش کردستانی
عطار نیشابوری
زحل
مریخ
[عناوین آرشیوشده]

چهارشنبه 103 آذر 28

امروز: 3 بازدید

دیروز: 5 بازدید

فهرست

[خـانه]

[ RSS ]

[شناسنامه]

[پست الکترونیــک]