نوشته شده توسط: میلاد محمود آروین رضائ الان اختر
نخستین بار نام شیراز در لوح گلی عیلامی متعلق به ???? سال پیش آورده شدهاست.[?] در این لوح شیراز، «Tirazi?» نامیده شدهاست که در فارسی باستان «شیرازیش» تلفظ میگردیدهاست. همچنین نام شیراز در مهرهای رسمی ساسانیان، مکشوفه در شرق شیراز بچشم میخورد. در کتیبههای میخی کشف شده در تخت جمشید نیز نام شیراز آورده شدهاست. شیراز شهر مپس از اسلام
پس از حمله اعراب به ایران و انحطاط شهر استخر، اهمیت شهر استخر به شیراز منتقل شد. در قرن چهارم و پنجم هجری قمری سلسله آل بویه فارس، شیراز را به پایتختی برگزیدند و مساجد، قصرها، کتابخانه و حصاری در آن بنا نمودند. در حمله چنگیز خان مغول، شیراز از تخریب و قتل عام در امان ماند چرا که حکمرانان محلی به پرداخت مالیات به مغولان رضایت دادند. شیراز همچنین از قتل عام تیمور نیز در امان ماند زیرا شاه شجاع، فرماندار فارس تسلیم شد.
در قرن سیزدهم میلادی، بدلیل رونق علم، فرهنگ و هنر، شیراز به دارالعلم مشهور شد. تعداد زیادی از شاعران، صوفیان و فیلسوفان مشهور ایرانی در شیراز متولد شدهاند که سهم مهمی در به شهرت رسانیدن شیراز داشتهاند. از بین انها میتوان سعدی، حافظ، روزبهان و ملاصدرا را نام برد. در دوره صفویه و حکومت شاه عباس، شیراز تحت زمام امام قلی خان دارای رونق بود و وی بناهای با شکوهی در شیراز ساخت. پس از حمله افغانها به ایران و سقوط صفویه، دوران نزول شیراز آغاز گشت و سپس با شورش حکمرانان محلی در دوره افشاریان بر علیه نادر شاه، این وضع بدتر گشت. نادر شاه سپاهی را روانه شیراز کرد و شهر پس از چندین ماه محاصره سقوط کرد. پس از این حمله بسیاری از بناهای با شکوه شیراز از بین رفت و جمعیت شیراز به ????? نفر، یعنی ربع جمعیت قرن پیش از آن تنزل یافت.
شیراز باز بسرعت رونق یافت. کریم خان زند شیراز را بهعنوان پایتخت سلطنت خود برگزید. وی با استخدام ????? کارگر، اقدام به ساخت قلعهای در مرکز شهر و خندقی دورتادور شهر نمود. وی همچنین به ساخت مسجد، حمام، آب انبار و بازار اقدام نمود. در دوره زندیه همچنین شیراز دارای سیستم آبیاری و زهکشی گردید. پس از کریم خان، جانشینان وی موفق به حفظ سلسله زندیه نشدند و پس از روی کار آمدن قاجارها، آقا محمد خان قاجار پایتخت را به تهران منتقل نمود. در دوره قاجاریه نیز شیراز از اهمیت خاصی برخوردار بودهاست و حکمرانی شیراز همواره بهعنوان امتیاز ویژهای بوده که به حکمرانان داده میشدهاست. بسیاری از باغها و ساختمانهای شیراز در این دوره ساخته شدهاست. در تاریخ دوم سال ???? هجری شمسی سید علی محمد شیرازی ملقب به باب در خانهای در شیراز، اعلام نمود که فرستاده ویژه خداوند است و به همین منظور شیراز از شهرهای مقدس بهاییان است.
مدرنسازی شیراز از دوره پهلوی آغاز گشت. در این دوره چندین بیمارستان، دانشگاه و کارخانه در شیراز ساخته شد که مهمترین آنها را بترتیب میتوان بیمارستان نمازی، دانشگاه شیراز و پالایشگاه نفت شیراز دانست.
پس از انقلاب، احیا و مرمت آثار تاریخی مورد توجه قرار گرفتهاست که از مهمترین کارهای انجام گرفته میتوان به احیای ارگ کریم خان، مرمت و بازسازی آرامگاه خواجوی کرمانی و دروازه قرآن، حمام وکیل و حافظیه اشاره نمود.
شیراز در ارتفاع ???? متری از سطح دریا در دامنه کوههای دراک، بمو، سبز پوشان، چهل مقام و باباکوهی (از رشتهکوه زاگرس) و در فاصله ??? کیلومتری جنوب تهران واقع شده است. شیراز با جمعیت ????????? در سال ???? چهارمین شهر پرجمعیت ایران است. این شهر دارای آب و هوای معتدلی است. یک رود فصلی از وسط شهر عبور میکند که به رودخانه خشک معروف است و تنها در فصل زمستان و بهار آب دارد. این رود به دریاچه مهارلو واقع در جنوب شرقی شیراز میریزد. شیراز با مساحتی معادل ??? کیلو متر مربع سومین شهر ایران از نظر وسعت پس از تهران و مشهد میباشد
شهر شیراز به ? منطقه شهری بخش شدهاست که هر منطقه دارای یک شهرداری منطقهایست.
کشاورزی همواره بخش مهمی از اقتصاد شیراز و حومه آن بودهاست که دلیل آن فراوانی آب در این منطقه نسبت به بیابانهای اطراف است. تولیدات کشاورزی این شهرستان عبارتاند از: انگور، نارنج، خرمالو، ازگیل، شلیل، انار، برنج، گندم. این شهر در تولید فرش و گل نیز معروف است. شیراز یکی از سه قطب صنایع دستی ایران است. از صنایع دستی شیراز میتوان به خاتم سازی ، معرق کاری ، قالی بافی و منبت کاری نام برد.
صنایع مهم شیراز عبارتاند از: صنایع الکترونیک، پالایشگاه نفت، مجتمع پتروشیمی، کارحانه سیمان، صنایع لاستیک سازی، صنایع نساجی
شهرک صنعتی بزرگ شیراز نیز صنایع کوچک و میانه? بسیاری را در خود جای دادهاست. این شهر همچنین قطب الکترونیک ایران میباشد[نیازمند منبع] و صنایع فناوری اطلاعات از بزرگترین صنایع این شهر به شمار میرود که با شهرهای بزرگی در زمینه? تبادل صنایع فناوری اطلاعات در جهان مانند مونیخ و برلین (در زمینه کارخانجات زیمنس) در ارتباط میباشد.
شیراز همچنین مرکز مهم بازرگانی در جنوب ایران است و چندی است که ساخت مجتمعهای بزرگ بازرگانی و مراکز بورس کالاهای گوناگون در آن رواگ یافتهاست.
همی در دوره هخامنشیانو گل معروف است. شیراز پایتخت فرهنگی ایران می باشد